İldırım

 

İldırım — göy gurultusu və şimşəkdən ibarət, səma ilə yer arasındakı elektrik boşalmasıdır.
Şimşək — bir buludun bazası ilə yer arasında, iki bulud arasında və ya bir bulud içində elektrik boşalarkən yaranan qırıq xətt formasındakı müvəqqəti işıqdır.
Havada olan su buxarı kondensasiya etdikdə və yuxarı qalxan hava axını kondensasiya etmiş həmin damcıların içərisindən sürətlə keçdikdə onları parçalayır, müsbət və mənfi ionlara ayırır. Həmin ionlar buludun müxtəlif sahəsinə yığıldıqda qüvvətli elektrik sahələri əmələ gəlir. Bir buludun müsbət (və ya mənfi) qütbü ilə digər buludun mənfi (və ya müsbət) qütbü və ya yer arasında gərginlik müəyyən həddə çatanda havada deşilmə baş verir. Bu zaman buludda olan müsbət yüklər yerə, yerdə olan mənfi yüklər isə buluda tərəf axmağa başlayır. Sürətli axın zamanı güclü parıltı (şimşək) görünür və gurultu səsi eşidilir. Gurultu havanın sürətli genişlənməsi və partlayışı nəticəsində baş verir. Boşalmada cərəyanın şiddəti 10-20 min amperə qədər, gərginlik isə 150 milyon voltdan artıq ola bilir. İldırımın işığı parlaq və gözqamaşdıran olur, əyri xətlərlə bir neçə km gedir, çoxlu qollara bölünür ki, bu da şimşək adlanır.
Planetimizdə hər dəqiqədə 500-dən çox ildırım çaxır. İldırım çaxarkən radio, televizor, kompyuter, mobil telefonlardan istifadə etmək məsləhət görülmür. ildırım zamanı hündür qüllələrin, su çənlərinin,  yaş ağacların yanında qalmaq doğru deyil.

                                        
                                                                  Seyran Əliyev

Bilirsinizmi

  

 Dünyada ən sürüşkən material olan teflon- polytetrafluoroethene - təsadüfən əldə edilib.

Rezinin qızdırılarkən sıxılması və soyudularkən genişlənməsi onun entropiya halının dəyişməsi ilə əlaqədardır.

Istilik genişlənməsi    ilə əlaqədar olaraq yayada Eyfel qülləsi 15 sm daha hündür olur.

Radarsözü  RaDio Detection And R anging -in abbreviaturasıdır .


Əgər аtom stadion ölçüsündə olsa idi,  onun  elektronları arı ölşüsündən də kiçik olacaqdı.


Lаzer sözü Light Amplification Stimulated  Emissiya Radiation-ın abbreviaturasıdır .

İşıq " qocalmır".


Lorens Breqqya 25 yaşında ikən Nobel mükafatı almış ən gəmc fizikdir.

Atomun 99,9% hissəsi boş fəzadır



Ən güclü lazer olan  Neodymium-doped Yttrium kristalı saniyədə Birləşmiş Ştatların enerjisindən çox enerji hasil edir.
   Orta ocean səviyyəsi təxminən 3600 m dərinliyindədir

Gün işığı  təmiz okean suyunun 73m dərinliyinə qədər keçə bilir.   



Astronavt Serqey Avdeyev kosmosda 747 gün qaldıqdan  və Yer planetinə qayıtdıqdan sonra nisbilik effekti  hesabına onun ömrünün ikinci gəncik hissəsi yaşanmışdır.

Ölü dənizin  suyu o dərəcədə duzludur ki,batmadan rahatlıqla üzə bilərsiniz.

Rusiyadakı Baykal gölünün su tutmu Şimali Amerikadakı Böyük göllərin birlikdə su tutumundan daha çoxdur.

Dünyadakı ən bərk ağac Qara Dəmirağacıdır,o suda üzmədən batır.

Bizim bütün  аtmosferin kütləsi təxminən 5,5 kvadrillion ton hesablanılır  (55 sonra 14 sıfır kimi yazılır) .

 Protonun diametri təxminən 0.000000000001 mm (1/25, 000 000 000 000 )-dir.

İldırım Günəşdən  3 dəfə qızğındır.Bədənimizin hər kvadrat sm-nə təxminən 1 kq atmosfer təzyiqi təsir edir.

Dünyanın ən dərin yeri Sakit okeanın şimalında 11 km dərinliyi olan Mariana Çökəkliyidir.

Qırmızıağacın qabığı odadavamlıdır .

Bızə eyni kütlə verilsə idi,  bizim bədənimiz Günəşdən  də isti olardı.


Bəzi fiziklər zaman və fəzada atomdan da kiçik olan boşluqlar olduğunu hesab edirlər .
 Qravitasiya effektinin , təsiri ilə Ay düz başımızın üzərində olduğu  an çəkimiz nısbətən az olur



 Aydın havada güzgüdən əks olunan ışıq 40 km -dən görülə bilər

Bir qallon su 3.8 kq tutur .

Cisim nə qədər çox sürətli hərəkət edərsə , o bir o qədər kiçilər  və ağırlaşar.

Mənfi 40 dərəcə Selsi təxminən elə mənfi  40 dərəcə Faranheyt temperaturudur 

Suda üzən yeganə daş pemzadır.

Mexiko şəhəri qurunt suları  səbəbindən ildə  46 sm boşalır-batır.

25mm  yağış suyu  381mm  quru qara bərabərdir.

Dünyadakı ən qədimi və ən böyük aydın görünən meteorit krateri  Cənubi Afrikadakı Vredefort Domenin eni 380km-dir.

  Hidrogen havada yanan vaxt su formalaşır.


Almaz ən bərk cisimdir