Ağırlıq qüvvəsi

 Ağırlıq qüvvəsi

Cisimlərin yer tərəfindən cəzb olunduğu qüvvəyə ağırlıq qüvvəsi deyilir. 

Ağırlıq qüvvəsi 

• Yerin mərkəzinə doğru yönəlir. 
• Yer səthindən uzaqlaşdıqca azalır.
• qravitasiya təbiətli qüvvədir.
• düsturu:

Fağ = mg.

Ağırlıq qüvvəsinin təsiri altında olan cisimlər kütləsindən asılı olmayaraq eyni təcillə hərəkət edirlər. Yalnız ağırlıq qüvvəsinin təsiri altında yaranmış təcil sərbəst düşmə təcili adlanır. 

Sərbəst düşmə təcili

• qiymətcə qravitasiya sahəsinin intensivliyinə bərabərdir: 

• Yerin mərkəzinə doğru yönəlir.
• Yer səthindən uzaqlaşdıqca azalır.

Cisim yer səthinə yaxın yerləşib.

 düsturunda cismin kütləsini m1=m, Yerin kütləsini m2=M yerin mərkəzindən cismə qədər məsafəni r=R qəbul edək. 

Yer səthinə yaxın olan cismə təsir edən ağırlıq qüvvəsi 

 

Yer səthinə yaxın olan cismin sərbəst düşmə təcili: 

Cisim Yer səthindən h hündürlüyünə qaldırılıb. 

Cisim Yerdən uzaqlaşarsa, onda cismə təsir edən ağırlıq qüvvəsi və sərbəst düşmə təcili azalır. Buna səbəb cisimlə Yerin mərkəzi arasındakı məsafənin artmasıdır: r = R + h. 

Hündürlükdə olan cismə təsir edən ağırlıq qüvvəsi: 

Hündürlükdə sərbəst düşmə təcili: 

Hündürlüyə qaldırılmış cismə təsir edən ağırlıq qüvvəsinin neçə dəfə azaldığını bilmək üçün

düsturundan istifadə etmək olar.

Hündürlükdəki sərbəst düşmə təcilinin Yer səthinə nəzərən neçə dəfə az olduğunu bilmək üçün 

düsturundan istifadə etmək olar.

Yer səthinə yaxın olan hissəsində sərbəst düşmə təcili ilə Yerin orta sıxlığı qrasında əlaqə düsturu

Sərbəst düşmə təcilinin cismin kütləsindən asılılıq qrafiki: 

 

Ağırlıq qüvvəsinin və sərbəst düşmə təcilinin hündürlükdən asılılıq qrafikləri: 

Müəllif: Ağakişiyev Səbuhi