🧠 Kvant Teleportasiyası: Elm və Fantastikanın Kəsişdiyi Nöqtə
"Teleportasiya" dedikdə bir çoxumuzun ağlına fantastik filmlər gəlir. Amma fizikada bu anlayış tamamilə real və sübut edilmiş bir kvant fenomenidir. Əşyaları və ya insanları bir yerdən başqa yerə "maddə ilə birlikdə" ötürmək mümkün olmasa da, kvant teleportasiyası məlumat ötürülməsi üçün inqilabi bir üsuldur.
Kvant Teleportasiya Nədir?
Kvant teleportasiya — bir kvant hissəciyinin tam kvant vəziyyətinin (informasiya olaraq) başqa bir hissəciyə ötürülməsi prosesidir. Burada fiziki obyektin özü daşınmır — yalnız onun kvant informasiyası yeni yerdə bərpa olunur.
Bu, Eynşteynin "spooky action at a distance" adlandırdığı, yəni məsafədən anında təsir edən kvant dolaşıqlığı ilə bağlıdır.
Necə İşi Görür? (Sadə izahla)
- İki foton dolaşıq vəziyyətdə yaradılır (A və B).
- Foton A sizin yanınızdadır, foton B isə uzaq bir laboratoriyada.
- İndi sizdə üçüncü bir foton var (foton C) — onun kvant vəziyyətini uzağa ötürmək istəyirsiniz.
- Siz foton C-ni və A-nı ölçürsünüz və nəticəni klassik şəkildə (internet, siqnal və s.) uzağa göndərirsiniz.
- O məlumat əsasında, uzaqdakı foton B öz vəziyyətini C-nin vəziyyətinə çevrilir.
Beləliklə, foton C-nin informasiyası B-yə “teleportasiya” edilir.
Harada İstifadə Oluna Bilər?
- Kvant kompüterlər arasında məlumat ötürülməsi
- Kvant internet: məlumat oğurlanması mümkünsüzdür
- Sürətli və təhlükəsiz şəbəkələr
- Gələcəkdə: şüur və yaddaşın ötürülməsi ilə bağlı ehtimallar
Maraqlı Faktlar
- İlk kvant teleportasiyası 1997-ci ildə fotonlarla sübut edildi (Anton Zeilinger və komandası).
- 2020-ci ildə ABŞ-da 44 km məsafəyə kvant teleportasiyası həyata keçirilib.
- Çin alimləri yer ilə peyk arasında kvant dolaşıqlığı qurublar (1400 km məsafədə).
Nəticə
Kvant teleportasiyası hələlik "Star Trek" filmindəki kimi insanları işıq sürətilə ötürə bilmir. Amma informasiya dünyası üçün bu, inqilabdır. Gələcəkdə kvant rabitəsi, süni intellektlə birləşərək telepatiya səviyyəsində əlaqə vasitələrinə yol aça bilər.
İstifadə edilən mənbə:
https://cms.cern/news/spooky-action-distance-between-heaviest-particles
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Salam.
azfizik.blogspot.com blogu artıq ödənişli fəaliyyət göstərir. İllik abunə haqqı 5 AZN. Ödəniş üçün hesab nömrəsi 5167513348847740 (ABB) Ödənişin qəbzinin şəklini və ya skrinini , qoşulduğunuz telefondakı ( və ya kompüterinizdəki) akountdakı e_poçt ünvanınızı 0503373932 vatsap nömrəsinə göndərin.
Bir sutka ərzində göndərdiyiniz e-poçta blogdan istifadəyə icazə üçün dəvət göndəriləcək. Dəvəti qəbul etdikdən sonra blogdan istifadə edə biləcəksiz. Əks halda növbəti günlərdə bloga girişiniz bloklanacaqdır.
Ödəniş etmiş istifadəçilərin təkrar ödəniş etməyinə ehtiyac yoxdur.